Araç Değer Kaybı Davasında Yargılama Giderleri Nelerdir?

Araç değer kaybı davalarında, zarar miktarının doğru tespit edilmesi için mahkeme tarafından veya bilirkişiler aracılığıyla çeşitli giderler yapılmaktadır. Bu giderlerin neler olduğu ve nasıl karşılanacağı konusu, hem 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) hem de ilgili Yargıtay içtihatları ile net şekilde açıklanmıştır.

HMK’nın 323. maddesi uyarınca, araç değer kaybı davasında yapılabilecek yargılama giderleri şunlardır:

• Celse, karar ve ilam harçları

• Tebligat ve posta giderleri

• Dosya ve diğer evrak masrafları

• Keşif giderleri

• Tanık ve bilirkişiye ödenen ücretler

• Resmi dairelerden alınan belgeler için ödenen harç, vergi ve ücretler

• Vekille takip edilen davalarda vekâlet ücreti

• Diğer dava sürecinde yapılan giderler

Uygulamada, araç değer kaybı miktarının belirlenmesi için bilirkişi raporu alınması zorunlu hale gelmiştir. Bu kapsamda yapılan bilirkişi ücretleri ve keşif giderleri de yargılama giderleri içinde değerlendirilir.

Ekspertiz Ücreti Nasıl Değerlendirilir?

5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 22. maddesi ve Türk Ticaret Kanunu’nun 1426/1. maddesi uyarınca, araç değer kaybı nedeniyle yapılan ekspertiz ücretleri, dava sonunda tazmin edilmesi gereken masraflar arasında yer almaktadır. Çünkü bu giderler, rizikonun ve tazminatın belirlenmesi amacıyla yapılan makul giderlerdir ve faydasız kalsa bile ödenmek zorundadır.

Nitekim, Hazine Müsteşarlığı’nın 05.10.2012 tarihli sektör duyurusuna göre de, talep edilen ekspertiz ücretinin ödenmesi gerektiği konusunda tereddüt yoktur.

Yargıtay’ın Konuya Bakışı

Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2016/3290 E., 2016/6163 K., 23.05.2016 tarihli kararında; davacı tarafından dava açılmadan önce yapılan delil tespiti dosyasındaki bilirkişi ve keşif giderleri ile vekalet ücreti, yargılama giderleri kapsamında kabul edilerek davalıdan tahsil edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Yerel mahkemenin bu kalemleri yargılama gideri dışında tutması, Yargıtay tarafından hatalı bulunarak karar bozulmuştur.

Benzer şekilde, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2016/5175 E., 2016/7153 K., 13.06.2016 tarihli kararında; davacı tarafından kaza mahallinde yapılan keşif ve bilirkişi giderlerinin, HMK 323/1. madde kapsamında yargılama gideri olarak davalıdan alınması gerektiği vurgulanmıştır.

Sigorta Hakem Heyeti Uygulaması

Sigorta Hakem Heyetleri, ekspertiz ücretinin makul olup olmadığını somut olay özelinde incelemektedir. Örneğin; 19.03.2016 tarih ve 2016/İHK-528 sayılı kararda, hakem heyeti, 380 TL bilirkişi ücretini baz alarak ekspertiz ücretinin 285 TL olarak makul olduğuna ve bu miktarın tazminine karar vermiştir.

Delil Tespiti Giderleri Alacak Miktarına Dahil Edilir mi?

Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu’nun 22.03.1976 tarihli, 1976/1 E., 1976/1 K. sayılı kararında; dava açılmadan önce yapılan delil tespiti giderlerinin, dava konusu alacak miktarına eklenemeyeceği, ancak yargılama giderleri içinde sayılması gerektiği kabul edilmiştir.
Bu kararın amacı; kötü niyetli kişilerin dava değerini artırarak usulsüz şekilde kanun yollarından faydalanmasının önüne geçmektir.

Örnek Yargıtay Kararı

Aşağıda verdiğimiz araç değer kaybı davasında yargılama giderlerinin incelendiği bu Yargıtay kararında, trafik kazası sonucu araçta oluşan değer kaybı ve ekspertiz ücretinin tahsili konuları ele alınmıştır. Davacı şirket, davalının sigortaladığı aracın neden olduğu kazada hasarlanan aracında 2.000 TL değer kaybı oluştuğunu ve bu zararın tespiti için ödediği 250 TL ekspertiz ücretinin de tazmin edilmesini talep etmiştir. Sigorta hakemi bu talebi büyük ölçüde kabul ederek toplam 2.239 TL tazminata hükmetmiştir.

Yargıtay kararında önemli bir usul hatası tespit edilmiştir. Davacı şirketin yargılamada vekille temsil edilmediği halde lehine vekalet ücreti takdir edilmesi hukuka aykırı bulunmuştur. Bu durumda şirket kendi adına hareket ettiği için vekalet ücreti talep etme hakkı bulunmamaktadır. Yargıtay, bu hatanın düzeltilerek onama yoluyla çözülmesine karar vermiştir.

Karar, araç değer kaybı tazminatı ve ekspertiz ücretlerinin sigorta şirketi tarafından ödenmesi gerektiğini teyit ederken, vekille temsil edilmeyen şirketlerin vekalet ücreti talep edemeyeceği konusunda önemli bir içtihat oluşturmuştur. Bu düzeltme ile hüküm esastan bozulmuş sayılmadan teknik düzeltmeyle onanmıştır.

17. Hukuk Dairesi

2016/5065 E., 2016/7478 K.

(...)

Sigorta Hakemi tarafından, iddia, savunma ve toplanan delillere göre; başvurunun kısmen kabulü ile 1.989,00 TL değer kaybı tazminatının temerrüt tarihi olan 06.01.2015'ten işleyecek yasal faiziyle; 250,00 TL ekspertiz ücretinin ise karar tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ... şirketinden tahsiline karar verilmiş; karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Dava, trafik kazası nedeniyle oluşan araç değer kaybı ile ekspertiz ücretinin tahsili istemine ilişkindir.

Davacı taraf, dava öncesinde ekspertiz raporu almak için yaptığı 250,00 TL'lik giderin de faiziyle birlikte tahsilini talep etmiş; sigorta hakemi tarafından bu talep kabul edilerek yargılama gideri kapsamındaki ekspertiz ücretinin faiziyle tahsiline karar verilmiştir.

Yargılama gideri kapsamında bulunan ekspertiz ücretine karar tarihinden itibaren faiz işletilmesi doğru görülmemiş ise de; davalı tarafın temyiz nedenleriyle bağlılık ilkesi gereği bu yön bozma sebebi yapılmamıştır.

Davacı şirketin yetkili müdürü tarafından .....'na yapılan başvuru üzerine, yürütülen yargılama sonunda başvuru esastan karara bağlanmış olup davacı tarafın yargılamada vekille temsil edilmediği görülmektedir.

Davada vekille temsil edilmeyen davacı şirket lehine vekalet ücretine hükmedilmesi doğru değil bozma sebebi ise de bu yanılgının giderilmesi yargılamanın tekrarını gerektirir nitelikte görülmediğinden, hükmün 6100 sayılı HMK'nın geçici 3/II. maddesi delaletiyle 1086 sayılı HUMK'nun 438/7. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hüküm fıkrasının 3. bendinde yer alan "vekille temsil edilen başvurucu şirket lehine AAÜT hükümlerine göre belirlenen 1.500,00 TL. vekalet ücretinin sigorta şirketinden alınarak başvurucu şirkete verilmesine" ibarelerinin hükümden çıkartılmasına ve hükmün bu şekli ile DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 20/06/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Akdemir Hukuk Bürosu

Daha detaylı bilgi almak ve hukuki danışmanlık için İstanbul Kartal/Soğanlık'ta bulunan Akdemir Hukuk Bürosu'nu ziyaret edebilir veya 0 505 589 86 36 numaralı telefondan iletişime geçebilirsiniz. Araç Değer Kaybı davaları alanında uzman büromuz, sizlere hukuki destek sağlamaya hazırdır.

Avukat Muhammet Akdemir Kimdir?