Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Hangi Konular Düzenlenir?

Anlaşmalı boşanma süreci, eşlerin karşılıklı mutabakatla evliliklerini sonlandırdıkları bir yöntemdir. Bu sürecin en kritik unsuru ise anlaşmalı boşanma protokolüdür. Protokol, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu gibi önemli konularda tarafların anlaşmaya vardığı hususları içeren yazılı bir belgedir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nedir?

Anlaşmalı boşanma protokolü, Türk Medeni Kanunu'nun 166/3. maddesi uyarınca düzenlenen ve eşlerin boşanma konusunda uzlaştıkları tüm hususları içeren bir anlaşma metnidir. Bu protokol, mahkeme tarafından onaylandığında hukuki bağlayıcılık kazanır ve kararın ayrılmaz bir parçası haline gelir.

Protokolün amacı, boşanma sonrası yaşanacak düzeni, mal paylaşımını, çocukların velayetini, nafaka ödemelerini ve diğer tüm önemli meseleleri netleştirmektir. Her iki tarafın da eşit haklara sahip olduğu ve gönüllü olarak imzaladıkları bir belge olmasına özen gösterilmelidir.

Protokolde Mutlaka Yer Alması Gereken Unsurlar

Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanırken bazı unsurların bulunması zorunludur. Bunlar:

Taraf Bilgileri

Protokolde her iki eşin tam adı, soyadı, T.C. kimlik numarası ve güncel adresleri açıkça belirtilmelidir. Bu bilgiler, protokolün geçerliliği açısından kritik öneme sahiptir.

Boşanma İradesi

Tarafların özgür iradeleriyle ve hiçbir baskı altında kalmadan boşanmayı kabul ettiklerini beyan etmeleri gerekir. Hakim, duruşmada her iki tarafı dinleyerek bu iradenin gerçekten serbest olup olmadığını değerlendirir.

Çocukların Velayeti

Müşterek çocukların kimlik bilgileri, yaşları ve velayetin hangi ebeveyne bırakılacağı protokolde açıkça belirtilmelidir. Velayet düzenlemeleri yapılırken çocuğun üstün yararı gözetilmelidir.

Kişisel İlişki Tesisi

Velayeti almayan ebeveynin çocukla ne sıklıkta ve hangi şartlarda görüşeceği detaylandırılmalıdır. Örneğin:

• Her ayın belirli hafta sonları
• Dini bayramlar
• Yaz tatili dönemleri
• Sömestr tatilleri

Genel ifadeler yeterli olmaz, görüşme günleri, başlangıç ve bitiş saatleri net bir şekilde yazılmalıdır.

Nafaka Düzenlemeleri

Protokolde iki tür nafaka düzenlenebilir:

İştirak Nafakası (Çocuk Nafakası): Çocukların bakım ve eğitimi için ödenecek miktarın, ödeme zamanının ve artış oranının açıkça belirtilmesi gerekir. Örneğin: "Her yıl Ocak ayında, TÜİK tarafından açıklanan bir önceki yılın Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) oranında artırılacaktır."

Yoksulluk Nafakası: Eşlerden birinin diğerine ödeyeceği nafaka miktarı ve ödeme şartları belirlenmelidir. Tarafların birbirlerinden yoksulluk nafakası talep etmeyeceklerine dair düzenleme de yapılabilir.

Maddi ve Manevi Tazminat

Tarafların birbirlerinden maddi veya manevi tazminat talep edip etmedikleri açıkça belirtilmelidir. Tazminat talep edilecekse miktar, ödeme zamanı ve şekli protokolde yer almalıdır.

Protokolün İhtiyari (Zorunlu Olmayan) Unsurları

Bazı konular protokolde yer almasa da anlaşmalı boşanma kararı verilebilir. Ancak bu konularda da anlaşmak, gelecekte sorun yaşanmamasını sağlar:

Mal Rejimi Tasfiyesi

Evlilik süresince edinilen malların nasıl paylaşılacağı, taşınmazların kime ait olacağı, banka hesaplarındaki birikimlerin dağılımı gibi konular düzenlenebilir. Mal paylaşımına ilişkin feragat edilecekse, bu açıkça yazılmalıdır. Genel ifadeler yerine, "katılma alacağı, katkı payı, değer artış payı" gibi alacak kalemlerinin isimleri tek tek sayılarak feragat edilmelidir.

Aile Konutu ve Ev Eşyaları

Ortak konutun kimin kullanımında kalacağı, mobilyaların, araçların ve diğer taşınır malların paylaşımı protokolde düzenlenebilir.

Ziynet Eşyaları

Özellikle evlilik sırasında alınan takılar ve ziynet eşyalarının kime ait olacağı netleştirilmelidir.

Soyadı Kullanımı

Kadın eşin, boşanma sonrası evlenmeden önceki soyadını mı yoksa evlilik soyadını mı kullanacağı belirtilebilir.

Protokol Hazırlama Süreci

Hukuki Danışmanlık Alın

Deneyimli bir aile hukuku avukatından destek almak, haklarınızın korunması açısından son derece önemlidir. Avukat, protokolün hukuki geçerliliğini sağlamak ve olası anlaşmazlıkları önlemek için yardımcı olur.

Net ve Açık İfadeler Kullanın

Protokoldeki tüm maddeler açık, anlaşılır ve yoruma kapalı olmalıdır. Belirsiz ifadeler, ileride uyuşmazlıklara yol açabilir. Örneğin, "uygun zamanlarda görüşecektir" yerine "her ayın ilk Cumartesi günü saat 10:00'dan 18:00'a kadar" gibi net ifadeler kullanılmalıdır.

İcra Edilebilirlik

Protokoldeki hükümler, gerektiğinde icra edilebilecek nitelikte olmalıdır. Ödenecek tutarlar, teslimat tarihleri, yer ve zaman bilgileri kesin olarak belirtilmelidir.

Mahkeme Onayı

Hazırlanan protokol, boşanma dilekçesi ile birlikte mahkemeye sunulur. Hakim, protokolü inceleyerek tarafların hakları ve çocukların üstün yararı açısından değerlendirir. Uygun bulmazsa değişiklik önerebilir.

Protokolde Sık Yapılan Hatalar

Eksik Bilgi

Kimlik bilgileri, adresler ve mal paylaşımı gibi konularda kesin ve doğru bilgiler sunulmalıdır. Eksik veya yanlış bilgiler, protokolün mahkeme tarafından reddedilmesine neden olabilir.

Genel İfadeler

"Mallar eşit paylaşılacaktır" gibi genel ifadeler yerine, hangi malların nasıl paylaşılacağı ayrıntılı olarak yazılmalıdır. Örneğin: "X adresindeki konut A kişisine, Y plakalı araç B kişisine devredilecektir."

Gelecekteki Risklerin Hesaplanmaması

Çocukların eğitim masraflarındaki artış, taraflardan birinin gelirindeki olası düşüşler gibi gelecekteki durumlar için esnek ve detaylı maddeler eklenmesi tavsiye edilir.

Taşınmazlara İlişkin Belirsizlik

Protokolde taşınmazların devri veya ayni hak tesisi kararlaştırılıyorsa, bunun açıkça ve tescile elverişli şekilde yazılması gerekir. Aksi takdirde sonradan tescile zorlama davası açmak gerekebilir.

Mahkeme Süreci

Protokolün Sunulması

Hazırlanan protokol, anlaşmalı boşanma dilekçesiyle birlikte mahkemeye sunulur. Her iki tarafın da ıslak imzalı protokolü onaylamaları gerekir.

Hakimin İncelemesi

Hakim, protokolü incelerken şu hususları değerlendirir:

• Tarafların iradelerinin serbest olup olmadığı
• Çocukların üstün yararının gözetilip gözetilmediği
• Mali düzenlemelerin adil olup olmadığı
• Protokolün kamu düzenine aykırı olmadığı

Tarafların Dinlenmesi

Mahkemede her iki tarafın da protokolü özgür iradeleriyle kabul ettiklerini beyan etmeleri gerekir. Bu aşama, protokolün geçerliliği açısından zorunludur.

Kararın Kesinleşmesi

Mahkeme protokolü onayladıktan sonra boşanma kararı verir. Kararın kesinleşmesiyle protokol de bağlayıcı hale gelir. Taraflar istinaf hakkından feragat edebilir veya süresini geçirerek kararın kesinleşmesini hızlandırabilirler.

Protokol Onaylandıktan Sonra

Bağlayıcılık

Hakim tarafından onaylanan ve kesinleşen protokol ilam hükmündedir. Taraflar, anlaştıkları hususlardan tek taraflı olarak dönemezler.

İcra

Protokolde yer alan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde, icra takibi başlatılabilir veya tescile zorlama davası açılabilir.

Değişiklik Talepleri

Protokol kesinleştikten sonra değişiklik yapmak çok zordur. Ancak çocukların üstün yararı söz konusuysa, velayet ve iştirak nafakası gibi konularda değişiklik davası açılabilir.

Önemli Uyarılar

• Anlaşmalı boşanma için evliliğin en az bir yıl sürmüş olması gerekir.
• Protokol, her iki tarafın da haklarını koruyacak şekilde hazırlanmalıdır.
• Çocukların ihtiyaçları ve menfaatleri her zaman öncelikli tutulmalıdır.
• Mal paylaşımında adil ve dengeleyici olmaya özen gösterilmelidir.
• Protokol imzalanmadan önce mutlaka detaylı incelenmelidir.

Anlaşmalı boşanma protokolü, boşanma sürecinin en kritik belgesidir. İyi hazırlanmış bir protokol, tarafların gelecekte yaşayabilecekleri sorunları minimize eder ve herkesin haklarını güvence altına alır. Bu nedenle, protokol hazırlama sürecinde acele etmemek ve profesyonel destek almak büyük önem taşır.

Akdemir Hukuk Bürosu

Daha detaylı bilgi almak ve hukuki danışmanlık için İstanbul Kartal/Soğanlık'ta bulunan Akdemir Hukuk Bürosu'nu ziyaret edebilir veya 0 505 589 86 36 numaralı telefondan iletişime geçebilirsiniz. Anlaşmalı Boşanma alanında uzman büromuz, sizlere hukuki destek sağlamaya hazırdır.

Avukat Muhammet Akdemir Kimdir?